ނޮވެމްބަރު މަހުގެ 3 ވަނަ ދުވަހަކީ ދިވެހި ޤައުމުގެ ތާރީޚުގައި އަބަދުމެ ފާހަގަކޮށްލެވޭނެ ދުވަހެކެވެ. އެއީ ހަމައެކަނި ނަޞްރުގެ ދުވަހެއްގެ ގޮތުގައި ނޫނެވެ. އެއީ ދިވެހި ޤައުމުގެ މިނިވަންކަމާއި އިސްތިޤްލާލު ދިފާޢުކުރުމަށް ދިވެހި ދަރިން ކުރި މަތިވެރި ޤުރުބާނީގެ ހަނދާން އާކުރާ ދުވަހެކެވެ.

1988 ވަނަ އަހަރުގެ ނޮވެމްބަރު 3 ގައި ރާއްޖެއަށް ކުރިމަތިވި ބަޣާވާތަކީ ދިވެހީންގެ މަދުބަޔަކާއި، ސްރީލަންކާގެ ޓެރަރިސްޓް ޖަމާޢަތަކާ އެކުވެގެން ދިން ނުރައްކާތެރި ޓެރެރިސްޓް ހަމަލާއެކެވެ. އެދުވަހު 18 ވަރަކަށް ގަޑިއިރުވަންދެން ރާއްޖޭގެ ވެރިރަށް މާލޭގެ މައްޗަށް އަތްގަދަކޮށްގެން ތިބީ ޤައުމުގެ އަދާވާތްތެރި ދުޝްމަނުންނެވެ. އެބައިމީހުން ހަނގުރާމަ ކުރަމުން ގެންދިޔައީ މުޅި ޤައުމު އެބައިމީހުންގެ އަތްމައްޗަށް ގެންދިއުމަށެވެ.

މި ޢުދުވާނީ ޙަމަލާގައި 19 ދިވެހި ދަރީން ޝަހީދުވިއެވެ. ދުޝްމިނުންގެ ބަޑީގެ ވަޒަންތަކުން ދިވެހި ސިފައިންގެ 8 މީހަކު ޝަހީދުވެ އެތައްބަޔަކު ޒަޚަމްވިއެވެ. ނަމަވެސް ދިވެހި ސިފައިން ދެމިތިބީ އެބައިމީހުންގެ ޤައުމީ ވާޖިބު އަދާކުރުންމަތީ ތެދުވެރިކަމާއި އަމާނާތްތެރިކަމާއެކުގައެވެ.

މި ހަމަލާއާ ގުޅިގެން ދުނިޔޭގެ އެތައް ޤައުމެއް އޮތީ ދިވެހި ޤައުމާއި ރައްޔިތުން ހިމާޔަތްކޮށްދިނުމަށް ތައްޔާރަށެވެ. ދިވެހި ސަރުކާރު އެހީއަށް އެދުނު ޤައުމުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ އަވަހަށް ރާއްޖެއަށް އެހީ ފޯރުކޮށްދިނީ ރަހުމަތްތެރި އިންޑިއާއިންނެވެ. މިކަމަށްޓަކައި އިންޑިއާގެ ސަރުކާރާއި ރައްޔިތުންނަށް، ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ ނަމުގައި ޝުކުރު އަދާކުރަމެވެ.

ނަޞްރުގެ ދުވަހުގެ މުހިންމުކަން އޮތީ ހަމައެކަނި ތާރީޚީ ހަނދާނެއްގެ ގޮތުގައެއް ނޫނެވެ. މިއަދު އަޅުގަނޑުމެން މި ދުވަސް ފާހަގަކުރަނީ ޤައުމީ އެއްބައިވަންތަކަމާއި، އެކުވެރިކަމުގެ މުހިންމުކަން ހަނދާންކޮށް، އެ ރޫޙު ދިރުވުމަށެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ މިނިވަންކަމާއި އިސްތިޤްލާލު ދެމެހެއްޓުމަށް ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތްތައް ދެނެގަތުމަށެވެ.

ނަޞްރުގެ ދުވަހުގެ ހަޤީޤީ މާނަ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވިސްނިގެންދާނީ އޭރު ދިވެހިންގެ ހިތްތަކުގައި އުފެދިފައިވާ ބިރުވެރިކަމާއި، އެ ބިރުވެރިކަމަށް ނިމުމެއް ގެނައުމަށް ދިވެހި ދަރިންތަކެއް ކުރި ޤުރުބާނީ ހަނދާންކުރާ ހިނދުގައެވެ. ޤައުމީ ސަލާމަތަށްޓަކައި އެއްވެސް ބިރެއް ޖެހިލުމެއްނެތް ހާލުގައެވެ.

ނަޞްރުގެ ދުވަހާ ބެހޭގޮތުން އާންމު ރައްޔިތުންގެ ހޭލުންތެރިކަން ހުރި މިންވަރު ދެނެގަތުމަށް އަޅުގަނޑު ބައެއް ރައްޔިތުންނާ ވާހަކަދެއްކީމެވެ.

މި އިންޓަރވިއުތަކުން ދައްކުވައިދެނީ ނަޞްރުގެ ދުވަހާ ބެހޭގޮތުން އާންމުންގެ މެދުގައި ތަފާތު ފެންވަރުތަކުގައި ހޭލުންތެރިކަން ހުރިކަމެވެ. ޚާއްޞަކޮށް ޒުވާނުންގެ މެދުގައި މި ދުވަހުގެ ތާރީޚީ މުހިންމުކަމާ ބެހޭގޮތުން އިތުރަށް ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުކުރަން ޖެހޭކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ.

ނަޞްރުގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރާއިރު، އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން ވިސްނަންވީ ހަމައެކަނި އަހަރަކު އެއްފަހަރު މި ދުވަސް ފާހަގަކުރުމެއް ނޫނެވެ. މުހިންމީ މި ދުވަހުގެ ފިލާވަޅުތައް ދަސްކޮށް، ޤައުމީ އެއްބައިވަންތަކަން ދެމެހެއްޓުމަށް ކޮންމެ ދުވަހަކުވެސް މަސައްކަތްކުރުމެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ކުރިމަގު ބިނާކުރަންވާނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މާޒީން ލިބޭ ފިލާވަޅުތަކުގެ މައްޗަށެވެ.

ނަޞްރުގެ ދުވަހުގެ ހަނދާން އާކުރާއިރު، އަޅުގަނޑުމެން ޝަހީދުންނަށް ހަނދާންކޮށް، އެ ބޭފުޅުންގެ ޤުރުބާނީއަށް އިޙްތިރާމް އަދާކުރަމެވެ. އަދި ދިވެހިރާއްޖޭގެ މިނިވަންކަމާއި އިސްތިޤްލާލު ދެމެހެއްޓުމަށް އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން ގުޅިގެން މަސައްކަތްކުރުމުގެ މުހިންމުކަން އަލުން ހަނދާންކުރަމެވެ. ނަޞްރުގެ ދުވަހުގެ ޙަޤީޤީ ރޫޙަކީ މިއީއެވެ.

ނަޞްރުގެ ދުވަހުގެ މުހިންމުކަން އަންނަން އޮތް ޖީލުތަކަށް ވިސްނައިދިނުމަކީ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންގެ ޒިންމާއެކެވެ.

ނަޞްރުގެ ދުވަހުގެ މާނަ އިތުރަށް ފުންކުރުމަށްޓަކައި، އަޅުގަނޑުމެން އެދުވަހު ޝަހީދުވި ފަރާތްތަކުގެ ޢާއިލާތަކަށް އިޙްތިރާމް އަދާކުރަން ޖެހެއެވެ. އެ ޢާއިލާތަކުގެ ޙާލު ބަލައި، އެމީހުންނަށް ބޭނުންވާ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަކީ މުޅި މުޖުތަމަޢުގެ ޒިންމާއެކެވެ. މިކަމުން ދައްކުވައިދެނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމީ ވަޙްދަތާއި އެކުވެރިކަމެވެ.

ނަޞްރުގެ ދުވަހުގެ ފިލާވަޅުތަކުގެ ތެރޭގައި، ޤައުމީ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަމުގެ މުހިންމުކަން ހިމެނެއެވެ. މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ގޮންޖެހުންތައް ތަފާތު ނަމަވެސް، ޤައުމީ ސަލާމަތަށް ނުރައްކާވެދާނެ ކަންކަމާ ދޭތެރޭ ވިސްނައި، އެފަދަ ކަންކަމުން ރައްކާތެރިވުމަށް އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ.