ފާނަބަސަނދު ރާއްޖޭގައި ފެތުރެމުންދާ މިދަނޑިވަޅުގައި، މި ބަލީގެ ނުރައްކަލުން ރައްކާތެރިވުމަށް އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތަކާއި، ބަލި ޖެހިއްޖެނަމަ ޢަމަލުކުރަންވީ ގޮތްތަކުގެ މައްޗަށް އަލިއަޅުވާލުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ.

ފާނަބަސަނދު ނުވަތަ ވެރިސެލާ-ޒޮސްޓަރ ވައިރަސްއަކީ ފަސޭހައިން ފެތުރޭ ވައިރަލް ބައްޔެކެވެ. މި ބަލި ކުޑަކުދިންނަށް ޖެހުނަސް އާންމު ގޮތެއްގައި މާބޮޑު ނުރައްކަލެއް ނެތް ނަމަވެސް ، ބޮޑެތި މީހުންނަށާއި ހަށިގަނޑުގެ ދިފާޢީ ބާރު ދަށްވެފައިވާ މީހުންނަށް މިބަލީގެ ސަބަބުން ނުރައްކާތެރި އަސަރުތަކެއް ކުރުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ.

ފާނަބަސަނދު ފެތުރެނީ މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ތިން ގޮތަކަށެވެ. އެއީ ބަލި ޖެހިފައިވާ މީހެއްގެ ގައިގާ ބީހިގެންނާއި، ބަލި ޖެހިފައިވާ މީހަކު ކެއްސުމުން ނުވަތަ ކިނބިހި އެޅުމުން ވައިގެ ތެރެއަށް ބޭރުވާ ޖަރާސީމުން، އަދި ބަލި ޖެހިފައިވާ މީހަކު އަތްލާފައިވާ ތަންތަނާއި އެއްޗެހީގައި އަތްލައިގެންނެވެ.

މި ބަލިން ރައްކާތެރިވުމަށް އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތަކުގެ ތެރޭގައި ވެކްސިން ޖެހުމާއި، ސާފުތާހިރުކަމަށް ސަމާލުވުމާއި، ބަލި ޖެހިފައިވާ މީހުން އެކަހެރިކުރުމާއި، އަދި ހަށިގަނޑުގެ ދިފާޢީ ބާރު އިތުރުކުރުން ހިމެނެއެވެ.

ފާނަބަސަނދުގެ އަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި މޫނުމަތީގައި، މޭމަތީގައި ނުވަތަ ބުރަކަށީގައި ، ފޮޅު ނުވަތަ ކުދި ރަތް ބިހި ފަދަ އެއްޗެހި ނެގުމާއި، ހުންއައުމާއި ވަރުބަލިވުމާއި، އަދި ކާހިތްނުވުން ހިމެނެއެވެ. މި އަލާމާތްތައް ފެންނަން ފަށާނީ ބަލި ޖެހޭ މީހާ ބަލީގެ ވޭދަނާއަށް ހުށަހެޅޭތާ 10-21 ދުވަސް ފަހުންނެވެ. މި އަލާމާތްތައް ފެނިއްޖެނަމަ ވަގުތުން ޑޮކްޓަރަކަށް ދައްކަން ޖެހޭނެއެވެ.

ބަލި ޖެހިއްޖެނަމަ، އެންމެ ފުރަތަމަ ކަމަކަށް ޑޮކްޓަރަކަށް ދެއްކުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. އޭގެ އިތުރުން، އެކަށީގެންވާ ވަރަށް އަރާމުކޮށް، ގިނައިން ފެންބޮއި، އަދި ބަލި ޖެހިފައިވާ ސަރަޙައްދުތަކުގައި ފިނިކަން ގެނުވުމަށް ފިނި ފެނުން ފޮތިގަނޑެއް ތެންމައިގެން އެޅުމަކީ ވެސް ބަލި ފަސޭހަކުރުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ ކަންކަމެވެ. އަދި އެހެން މީހުންނަށް ބަލި ފެތުރުނަ ނުދިނުމަށް ސަމާލުވުމަކީ ވެސް މުހިންމު ކަމެކެވެ.

ޚުލާޞާކޮށް ބުނާނަމަ، ފާނަބަސަނދުން ރައްކާތެރިވުމަށް އެންމެ މުހިންމު ކަމަކީ ވެކްސިން ޖެހުމާއި، ސާފުތާހިރުކަމަށް ސަމާލުވުމެވެ. އަދި ބަލި ޖެހިއްޖެނަމަ، އަވަހަށް ޑޮކްޓަރަކަށް ދެއްކުމާއި، އެކަށީގެންވާ ފަރުވާ ހޯދުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. މި ބަލިން ރައްކާތެރިވުމަށް އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތަކަކީ ހަމައެކަނި އަމިއްލަ ނަފްސަށް މުހިންމު ކަމެއްގެ އިތުރުން އެއީ މުޅި މުޖުތަމަޢުގެ ޞިއްޙަތާއި ދުޅަހެޔޮކަމަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ.

ފާނަބަސަނދު ޖެހިފައިވާ މީހުން އެކަހެރިކުރުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. ޚާއްޞަކޮށް މާބަނޑު އަންހެނުންނާއި، އަލަށް އުފަންވާ ކުދިންނާއި، ހަށިގަނޑުގެ ދިފާޢީ ބާރު ދަށްވެފައިވާ މީހުންނާ ދުރުގައި އުޅުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. މިއީ ބަލި އިތުރަށް ފެތުރުން ހުއްޓުވުމަށް އެޅޭނެ އެންމެ މުހިންމު ފިޔަވަޅުތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ފިޔަވަޅެވެ.

ހަށިގަނޑުގެ ދިފާޢީ ބާރު އިތުރުކުރުމަކީ ވެސް ފާނަބަސަނދުން ރައްކާތެރިވުމަށް އެޅިދާނެ މުހިންމު ފިޔަވަޅެކެވެ. މިގޮތުން ރަނގަޅު ކާނާ ކެއުމާއި، އެކަށީގެންވާ ވަރަށް ފެންބޮއި، އަދި ރަނގަޅަށް ނިދުމަށް ސަމާލުކަން ދިނުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. މިއީ ހަށިގަނޑުގެ ދިފާޢީ ބާރު އިތުރުކުރުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ ކަންކަމެވެ.

މިބަލިން ރައްކާތެރިވުމަށް އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތަކުގެ އިތުރުން، މި ބަލި ފެތުރުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ޢާންމުންގެ މެދުގައި ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުކުރުމަކީ ވެސް މުހިންމު ކަމެކެވެ. މިގޮތުން، ސްކޫލުތަކާއި، މަސައްކަތްކުރާ ތަންތަނާއި، އަދި އެހެނިހެން ޢާންމު ތަންތަނުގައި މި ބައްޔާ ގުޅޭ މަޢުލޫމާތު ފެތުރުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ.