ގަދީމީ ހަޟާރަތްތަކުން ފެންނަން ހުރި ބައެއް ބިނާތަކުގެ ފުރިހަމަ ކަމަކީ މިހާރުގެ ދިރާސާ ކުރާތްފަރާތްތައް އާޝޯހު ކުރުވާފަދަ ފުރިހަމަ ކަމެކެވެ. އެހެން ކަމުން ވަރަށް ގިނަ ފަރާތްތަކުން އެބިނާތަަކަކީ ދުނިޔެ އިން ބޭރުން އެހެން ބައެއްގެ އެހީތެރިކަމުގައި ފުރިހަމަ ކުރެވުނު ބިނާ ތަކެއް ކަމަށް ބުނެއުޅެއެވެ. މިގޮތުން ސައުދީ އަރަބިއްޔާގައިވާ ހިލައެއް ދެބައިކޮށްފައި ވަނީ އޭލިއަނުން ކަމަށް ގިނަ ބަޔަކު ތުހުމަތު ކުރެއެވެ.

މިއީ އެތަނުގައިވާ ސިއްރުން ފުރިގެންވާ ބޮޑު ހިލައަކާ ގުޅިގެން އުފެދިފައިވާ ސުވާލެކެވެ. ފެންނަ ފެނުމަށް އެ ހިލަ ވަނީ ބާރުގަދަ ލޭޒަރ ބީމަކުން ދެބައިކޮށްލާފައެވެ.

ބައެއް ޖިއޮލޮޖިސްޓުން ބުނާ ގޮތުގައި އެ ހިލަ ދެބައިވެފައިވަނީ 'ގަނޑުވެ ވިރުމުގެ' ސަބަބުން ކަމަށް ވެދާނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެހެން ބައެއް މީހުން ބުނާ ގޮތުގައި އެ ހިލަ ދެބައިވެފައިވާ ގޮތް މާ ސީދާވެފައި އަދި އެއްވަރަކަށް ދެބައިވެފައިވާތީ އެއީ ގުދުރަތީ ގޮތުން ވެފައިވާ ކަމެއް ނޫނެވެ.

ހައިރާންކުރުވަނިވި މި ހިލަ، "އަލް ނަސްލާ ރޮކް ފޯމޭޝަން" އޮންނަނީ ސަޢުދީ އަރަބިއްޔާގެ ހޫނު ތައިމާ އޯސިސްގައެވެ.

އެ ހިލައިގެ އުސްމިނުގައި ގާތްގަނޑަކަށް 30 ފޫޓު ހުންނައިރު، ފުޅާމިނަކީ 25 ފޫޓެވެ. އަދި އެ ހިލައިގައި ކުރަހާފައިވާ ކުރެހުމެއް ކަމަށްވާ ޕެޓްރޮގްލިފެއްވެއެވެ. އެ ކުރެހުމަކީ ފުށްކަށްޓަކާ މަރުތޭލެއް ބޭނުން ކޮށްގެން 4،000 އަހަރު ކުރިން ކުރަހާފައިވާ ކުރެހުމެއް ކަމަށް ބެލެވެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، އެ ހިލައިގެ އެންމެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ސިފައަކީ، އެހިލަ ދެބައިވެފައިވާ ގޮތެވެ. މިކަމާ ބެހޭ ގޮތުން ވަރަށް ގިނަ ގޮތް ގޮތަށް ވާހަކަ ދައްކައި އުޅެއެވެ.

ރެޑިޓްގައި، މި ހިލައާ ބެހޭގޮތުން މީހުން ވަރަށް ތަފާތު ކޮމެންޓްތައް ކޮށްފައިވެއެވެ.

އެއް ޔޫޒަރެއް ލަފާކުރި ގޮތުގައި އެ ހިލަ ދެބައިވެފައިވަނީ ސުޕަރ ލޭޒަރ ޕޮއިންޓަރެއް ބޭނުން ކޮށްގެން އޭލިއަނުން ކުޅޭ ކުޅިވަރެއްގެ ތެރެއިން އެހެން ޕްލެނެޓެއްގައި ހުރެ އަޅުވާލި އަލި ދުނިޔެ އަށް ފޯރައިގެންނެވެ.

އޮންލައިން ފޯރަމްގައި ޔޫޒަރ ރިކޯޕެންޓަލޯންސް ބުނީ ގަދީމީ ޓެކްނޮލޮޖީ އަހަރެމެން ހީކުރާ ވަރަށްވުރެ މާ މަތީ ފެންވަރެއްގައި ހުރިކަން ދައްކުވައިދޭ ގިނަ ހެކިތަކެއްވާ ކަމަށާއި، އަހަރެމެން މިތިބީ ދުނިޔޭގެ ތާރީޚުގައި ޓެކްނޮލޮޖީގެ ރޮނގުން އެންމެ މަތީގައި ނޫން ކަމަށާއި އަހަރެމެން މިތިބީ ދެވަނަ މަރުޙަލާގައި ކަމަށް ވުމުގެ ފުރުޞަތު ބޮޑު ކަމަށެވެ.

އަނެއްބައި މީހުން މި ފޯމޭޝަން އަޅާކިޔާފައިވަނީ ގާތްގަނޑަކަށް 4,500 އަހަރު ކުރިން ބިނާކުރެވުނު މިޞްރުގެ އަހުރާމުތަކާއެވެ. ނިކޯލަސްޕިލެގީ ރެޑިޓްގައި ބުނެފައިވަނީ އެ ދެބައިވުން ކަނޑާފައިވަނީ މިސްރުގެ އަހުރާމުތަކުގެ ބޮޑެތި ހިލަތައް ކެނޑި ގޮތަށް، ވާގަނޑަކާއި ވެލި ބޭނުން ކޮށްގެނެވެ.

ޔޫޒަރ ބޯގް ނެލްސަންގެ ނަޒަރިއްޔާ ވަރަށްވެސް ތަފާތެވެ. އޭނާ ބުނެފައި ވަނީ މި ހިލަ ދެބައި ވެފައިވަނީ އޭލިއަނުން ދުނިޔެއަށް ކުރި ދަތުރެއްގައި ދުނިޔޭގެ ބިމަށް ވެއްޓުނު ލޭޒާރ ލައިޓެއް، އިންސާނުން ޓެސްޓު ކުރުމުގެ ތެރޭގައި ކަމަށެވެ.

މި ނަޒަރިއްޔާތައް އަނބުރާ ބިމަށް ގެނައުމުގެ ގޮތުން، ޖިއޮލޮޖިސްޓް ޗެރީ ލުއިސް ބުނެފައިވަނީ އެ ހިލަ ދެބައިވެފައިވާ ސަބަބާ އޭލިއަނުންނާ ގުޅުވޭނެ އެއްވެސް ހެއްކެއް ފެންނަން ނެތް ކަމަށެވެ. އޭނާ ފާހަގަ ކުރާގޮތުގައި މިއީ ގުދުރަތުގެ އަޖައިބެކެވެ.

ބްރިސްޓޮލް ޔުނިވަރސިޓީގެ ރިސާރޗް ކުރާ ފަރާތެއް ކަމަށްވާ ލުއިސް، ބުނެފައިވަނީ، މި ހިލަ ދެބައިވެފައިވަނީ ގުދުރަތީ ޕްރޮސެސްއެއް ކަމަށްވާ "ފްރީޒްތޯ" ގެ ސަބަބުންނެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ހިލައިގައިވާ ކުދި ކުދި ރެނދުތަކުގެ ތެރެއަށް ފެން ވަދެ، އެޔަށް ފަހު އެފެން، ގަނޑުވެ ރެނދު އިތުރަށް ފުޅާވެއެވެ. އެއަށްފަހު ގަނޑުފެން ވިރިގެން ފެނަށް ބަދަލު ވެގެން ރެނދުގެ ތެރެޔަށް ފައިބައިގެންދެއެވެ. އަނެއްކާވެސް އެފެން ގަނޑުވެ ރެނދު އިތުރަށް ފުޅާ ކޮށްލައެވެ. ގިނަ އަހަރުތަކަކަށް މި ޕްރޮސެސް ކުރިޔަށް ދިޔުމުން ހިލަ ދެފަޅިވެއެވެ. މި ޕްރޮސެސް އަށް ބައެއް ފަހަރު އެތަކެއް ހާސް އަހަރެއް، އަނެއްބައި ފަހަރު އެތައް މިލިޔަން އަހަރެއް ހޭދަވެއެވެ.

ލުއިސް ބުނާ ގޮތުގައި ހަނަފަސް ސަހަރާތަކުގައި ދިމާވާ ގުދުރަތީ ކަމެއްގެ ސަބަބުން ވައިގެ ތެރޭގައި ވަޔާއެކު ވެލި ދައުރު ކުރެއެވެ. މި ކަމުގެ ސަބަބުން މި ހިލައިގައިވާ ރެނދުގެ ތެރެޔަށް ވެލި ވަދެއެވެ. ހިލައިގެ ދެބައިވުން އެހާ ރީއްޗަށް ފެންނަން ހުންނަ ސަބަބަކީ މިއީއެވެ.

މޫސުމީ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ހިލަ ދެބައިވެފައި އޮތުމުގެ ފުރުޞަތު އޮތް ނަމަވެސް، ލުއިސް އެއްބަސްވަނީ އެ ހިލައަކީ އިންސާނުން ވަރަށް ބުރަކޮށް މަސައްކަތްކޮށްގެން ދެބައިކޮށްފައިވާ ކަމަށް ބުނާ ނަޒަރިއްޔާގައި ޙަޤީޤަތެއް އޮތުމުގެ ފުރުޞަތު އޮތް ކަމަށެވެ.

ޖިއޮލޮޖިސްޓް ޗެރީ ލުއިސް ބުނެފައި ވަނީ އެންމެ ފަހުގެ ދިރާސާތަކުން، ސްޓޯންހެންޖާއި އީސްޓަރ އައިލެންޑްގެ ބުދުތަކަކީ އެންމެ އާދައިގެ އާލާތްތަކުން ހަދާފައިވާ ތަންތަންކަން ދެނެގަނެވިފައިވާތީ، މި ހިލަ ދެބައި ކުރުމަކީވެސް އިންސާނުންގެ މަސައްކަތެއްކަމަށް ވުމަކީ ނާދިރު ކަމެއް ނޫން ކަމަށެވެ.

ފުރަތަމަ ބެލުމުން، އެ ހިލަ މެދުން ދެބައިވެފައިވާ ތަން ފެންނަނީ އިންސާނުން ވަރުގަދަ އާލާތެއް ބޭނުން ކޮށްގެން ކޮށްފައިވާ މަސައްކަތެއްގެ ގޮތުގައި ނަމަވެސް ޗެރީ ލުއިސް ފާހަގަ ކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި އޭނާއަށް ފެނުނު ފޮޓޯއެއްގައި، ފަހަތުގައި ވެސް އެއާ އެއްގޮތަށް ހިލަ މެދުން ފަޅާފައިވާ ތަނެއް ފެންނަން ހުރެއެވެ. އެހެންވީމާ އެއީ ގުދުރަތީ ގޮތުން ވެފައިވާ ކަމެއް ކަމަށް އޭނާ ވަނީ ބުރަވެފައެވެ.

މި ރޮކް ފޯމޭޝަން އޮންނަނީ ސަޢުދީ އަރަބިއްޔާގެ ވެރިރަށް ރިޔާދުން ކާރެއްގައި 8 ގަޑިއިރުގެ ދަތުރެއްގައި ދެވޭހާ ދުރުމިނުގައެވެ. އެ ސަރަޙައްދުގައި ކުރެވިފައިވާ އާކިއޮލޮޖިކަލް ދިރާސާތަކުން ފެނިފައިވަނީ މީލާދީން 4،000 އަހަރު ކުރީގެ ހިލަގަނޑުތަކެކެވެ.

މިހާތަނަށް އައި އިރު ދުނިޔޭގެ މަޝްހޫރު އެތައް ޔުނިވާސިޓީއަކުން މި ހިލަ ދިރާސާ ކޮށްފައިވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެއްވެސް ދިރާސާއަކުން މި ހިލަ އުފެދިފައިވާ ގޮތް ޝައްކެއް ނެތް މިންވަރަށް ދެނެގެނެވިފައެއް ނުވެއެވެ.